Cykliczne zmiany hormonalne w organizmie kobiety wpływają na działanie różnych układów i narządów. Oscylacje poziomów estrogenów i progesteronu przynoszą różnorodne skutki, w tym zatrzymywanie wody i zwiększenie masy ciała przed okresem. Te zmiany mogą objawiać się obrzękami oraz uczuciem obrzmienia.
Zmiany hormonalne w cyklu miesiączkowym
W trakcie cyklu miesiączkowego poziom estrogenów rośnie sukcesywnie od zakończenia menstruacji aż do owulacji, podczas gdy poziom progesteronu pozostaje stosunkowo niski. Po owulacji, gdy pęknięty pęcherzyk Graafa przekształca się w ciałko żółte, rozpoczyna się produkcja progesteronu, którego zadaniem jest podtrzymanie ewentualnej ciąży. Jeśli do zapłodnienia nie dojdzie, endometrium zaczyna się złuszczać, co prowadzi do krwawienia miesiączkowego.
Progesteron, obecny w wysokim stężeniu w drugiej fazie cyklu, w połączeniu z estrogenami, może prowadzić do nieprzyjemnych objawów. Wśród nich wyróżnia się:
- zmiany nastroju,
- senność,
- obrzęki,
- zwiększony apetyt na słodycze,
- bóle głowy.
Jednym z najbardziej uciążliwych objawów dla wielu kobiet jest zatrzymywanie wody, co wiąże się ze wzrostem masy ciała przed miesiączką. Masa ta może zwiększyć się nawet o 2–4 kilogramy, jednak zazwyczaj kilka dni po zakończeniu krwawienia wraca do poziomu obserwowanego w pierwszej fazie cyklu.
Przyczyny wzrostu ciała przed miesiączką
Wzrost masy ciała przed miesiączką ma swoje podłoże hormonalne, które jest związane z działaniem estrogenów i progesteronu. Te hormony wpływają na wiele systemów organizmu, w tym na gospodarkę wodno-mineralną.
Progesteron i estrogeny stymulują produkcję hormonów takich jak wazopresyna (hormon antydiuretyczny) oraz aldosteron. Wazopresyna działa na nerki, aktywując receptory wazopresynowe, co prowadzi do mniejszego wydzielania wody, którą organizm ponownie resorbuje. To prowadzi do gromadzenia się wody w organizmie, co jest jednym z powodów pojawienia się obrzęków przed miesiączką.
Aldosteron z kolei wpływa na zahamowanie wydzielania jonów sodu z organizmu. Sód, który jest resorbowany razem z cząsteczkami wody, przyczynia się do zatrzymania wody. Sód ma zdolność do wiązania wody, co oznacza, że jego obecność w organizmie w wyższych stężeniach, szczególnie przy spożyciu dużej ilości soli, prowadzi do zatrzymywania wody, obrzęków oraz zwiększenia masy ciała.
Podsumowując, wysoki poziom progesteronu i estrogenów przed miesiączką powoduje zwiększone wytwarzanie hormonów takich jak wazopresyna i aldosteron, które regulują gospodarkę wodno-mineralną. Skutkiem tego jest zatrzymanie wody w organizmie, co może prowadzić do wzrostu masy ciała i pojawienia się obrzęków.
Tabletki antykoncepcyjne a wzrost masy ciała
Podczas korzystania z antykoncepcji hormonalnej, niektóre kobiety mogą zauważyć wzrost masy ciała. Ten przyrost wagi często wynika zarówno z zwiększonego apetytu, jak i z zatrzymywania wody w organizmie, co jest efektem stosowania tabletek antykoncepcyjnych.
W przeciwieństwie do naturalnego cyklu menstruacyjnego, gdzie poziom hormonów ulega zmianom, tabletki antykoncepcyjne zapewniają równomierny poziom hormonów estrogenów i progesteronu aż do przerwy na odstawienie. Chociaż tabletki zawierają hormony w stężeniach wyższych niż te występujące naturalnie w organizmie, to właśnie ten stabilny poziom hormonów może przyczyniać się do zatrzymywania wody.
Zarówno starsze, jak i nowsze generacje tabletek mają swoje specyficzne skutki uboczne. Starsze generacje, zawierające określone typy gestagenu, mogą powodować większe zatrzymanie płynów, podczas gdy tabletki nowszej generacji, mimo iż mogą działać moczopędnie, zwiększają również ryzyko powstawania zakrzepów poprzez odwodnienie i zagęszczenie krwi. Dlatego przy wyborze odpowiedniej metody antykoncepcyjnej warto zważyć zarówno jej zalety, jak i potencjalne ryzyko.
Jak pozbyć się nadmiaru wody z organizmu?
Pozbycie się nadmiaru wody z organizmu, zwłaszcza dla kobiet doświadczających zmian hormonalnych związanych z cyklem menstruacyjnym lub przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych, może być kluczowe dla poprawy samopoczucia i zdrowia. Oto kilka sprawdzonych metod:
- Dieta niskosodowa – ograniczenie spożycia soli może znacząco pomóc w redukcji zatrzymywania wody. Sól sprzyja zatrzymywaniu wody, dlatego unikanie przetworzonych pokarmów i nadmiernego solenia potraw jest zalecane.
- Wzmożona aktywność fizyczna – regularne ćwiczenia, takie jak aerobik, pływanie, czy nawet szybkie spacery, pomagają w poprawie krążenia i mogą przyczynić się do lepszego usuwania nadmiaru płynów z organizmu.
- Pij więcej wody – paradoksalnie, picie większej ilości wody może pomóc w eliminacji nadmiaru płynów. Kiedy organizm dostaje wystarczającą ilość wody, nie ma potrzeby jej zatrzymywania.
- Suplementy i zioła moczopędne – zioła takie jak pokrzywa, mniszek lekarski, czy pietruszka mają właściwości moczopędne i mogą wspomagać wydalanie nadmiaru wody. Warto jednak skonsultować ich stosowanie z lekarzem, zwłaszcza w przypadku przyjmowania innych leków.
- Zmniejszenie stresu – stres może wpływać na gospodarkę hormonalną, a co za tym idzie na zatrzymywanie wody. Techniki relaksacyjne, takie jak joga, medytacja, czy po prostu regularne odpoczywanie, mogą pomóc w redukcji tego problemu.
- Wysypianie się – brak snu może prowadzić do hormonalnej dysregulacji, co z kolei może wpływać na zatrzymywanie wody. Dobrej jakości sen każdej nocy jest istotny.
Wszystkie te metody mogą pomóc w redukcji obrzęków i uczucia przepełnienia, co przekłada się na lepsze samopoczucie i zdrowie. Ważne jest jednak, aby przed wprowadzeniem zmian w diecie czy suplementacji skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, zwłaszcza jeśli masz specyficzne problemy zdrowotne lub przyjmujesz leki na receptę.
